.
.
.
.

 

 

Melanogaster broomeanus Berkeley 1843

 Syn. Melanogaster variegatus var. broomeanus (Berk.) Tul. & C. Tul.1851; Melanogaster broomeanus var. pseudorubescens Svrček 1958
Poz.Syst. Fungi, Dikarya, Basidiomycota, Agaricomycotina, Agaricomycetes, Agaricomycetidae, Boletales, Melanogastraceae, Melanogaster

Grupa dojrzałych owocników
Młode owocniki
Dojrzały owocnik

 

CECHY MAKROSKOPOWE

Grupa dojrzałych owocników

 

Owocniki bulwiaste, często nieregularne, guzowate. Wielkość dojrzałych owocników 2-6 cm. Barwa powierzchnia owocnika bardzo zróżnicowana, ochrowo-żółta do ciemnobrązowej – kolory czasem bardzo jaskrawe. Owocniki matowe, czasem sprawiające wrażenie zamszowatych. Gleba za młodu biała, potem szaro-brązowa, w okresie pełnej dojrzałości brązowo-czarna do czarnej, poprzecinana białymi żyłkami płonnej tramy Miąższ sprężysty, zwarty o przyjemnym grzybowym zapachu. Na powierzchni owocnika lub na przekroju gleby często można zaobserwować gutację ciemnobordowego, przeźroczystego soku. Owocniki często oplecione siatką czarno-brązowych ryzomorf. Najczęściej w okolicach podstawy owocnika, rzadziej na całej powierzchni.

 

CECHY MIKROSKOPOWE

Zarodniki oraz podstawki z zarodnikami

 

Perydium 200-500 μm, plektenchymatyczne, zbudowane z grubościennych, zabarwionych na ciemnobrązowo, septowanych strzępek o średnicy 4-10 μm. Sprzążki obecne w większości strzępek. W warstwie powierzchniowej segmenty strzępek mają tendencję do rozdymania się i tworzenia struktur o budowie pseudoparenchymatycznej. Pojedyncze owalne komórki mogę osiągać 15-20 μm średnicy. Płonna trama zbudowana z hialinowych strzępek ze sprzążkami, 2-7 μm średnicy. Podstawki cylindryczne 2-6 zarodnikowe, jednak najczęściej 4-zarodnikowe. Zarodniki cylindryczne do owalnych, zawsze obcięte, z niewielkimi, prostymi wyrostkami sterygmalnymi (apiculus). Jasno- do ciemnobrązowych zawsze z ciemniej zabarwioną, grubą ścianką.  6-10 x 3-5 μm, Q=1,7-2,1.

 

Szczegóły perydium M.broomeanus. Strzępki powierzchniowe z rozdętymi komórkami.

SIEDLISKO

Piętrowy sposób wzrostu owocników

 

Melanogaster broomeanus preferuje żyzne, bogate w składniki odżywcze gleby czarnoziemne, brunatnoziemne i rędzinowe – ale również żyzne gleby o pochodzeniu antropogenicznym. Wyrasta w warstwie humusu, do 5-8 centymetrów w głąb gleby ale również semihypogeicznie. Czasem owocniki wyrastają piętrowo – pod owocnikami rosnącymi na powierzchni gleby, kolejne wyrastają głębiej. Taki sposób wzrostu zaobserwowano jedynie u przedstawicieli rodzaju Melanogaster oraz Elaphomyces. Mikoryzuje z wieloma gatunkami drzew liściastych. Spotykany zarówno w lasach nizinnych jak i wyższych położeniach górskich, do 1500 m n.p.m.

WYSTĘPOWANIE

 

W Polsce gatunek pospolity, należy do najczęściej znajdowanych przedstawicieli Melanogaster. Równie często podawany z innych krajów Europy. Znany z Ameryki Północnej i Azji.

 

 

UWAGI

Dojrzałe owocniki

 

W literaturze funkcjonuje również zapis nazwy gatunku - Melanogaster broomeianus.

Polska nazwa gatunku to czarnobrzuszek drobnozarodnikowy